گره کور مشکلات بر دار فرش لرستان
فرش لری به رغم ظرفیت‌ها و پتانسیل‌های بالقوه و بالفعل خود همچنان در تب و تاب دفاع از حیثیت و اعتبار جهانی در بازارهای داخلی و خارجی است و در این میان اگرچه در سال‌های گذشته به دلایل مختلف جایگاه آن تنزل کرده اما به نظر می‌رسد با ساماندهی زنجیره تولید تا مصرف می‌توان گام بزرگی را در رونق آن به عنوان یکی از عمده کالاهای صادراتی استراتژیک استان برداشت.
فرش لری به عنوان یک هنر و صنعت می‌تواند در صورت توجه بیشتر مسئولان با حذف واسطه‌ها، بیمه شدن بافندگان و پرداخت یارانه حضور در نمایشگاهای داخلی و خارجی از رونق مطلوبی برخوردار شود این در حالیست که اکنون گره بر گره مشکلات فرش لری زده می‌شود.
لزوم راستی آزمایی آمار فرش‌بافان لرستانی
شهناز حمزه‌لویی، مدیرکل تامین اجتماعی لرستان در این باره می‌گوید: نمی‌خواهیم فرش‌بافان واقعی را از پوشش بیمه‌ای محروم کنیم، ولی باید کسی که قالی‌باف واقعی است مشمول بیمه شود لذا وظیفه داریم این موضوع را کنترل و راستی آزمایی کنیم. اگر تاکنون بیمه‌بافندگان واقعی استان قطع شده باشد ما مجددا آنها را وصل می‌کنیم ولی بیمه بافندگان غیرفعال قطع می‌شود.
حمزه‌لویی به علل قطع بیمه برخی قالی‌بافان استان اشاره کرد و تصریح کرد: متاسفانه حدود ۱۳ سال پیش سازمان تامین اجتماعی بدون مطالعه و بدون قرار دادن معیارهایی اصولی نسبت به بیمه کردن تمام قالی‌بافانی که مجوز داشتند اقدام کرد.
مدیرکل تامین اجتماعی لرستان افزود: بعدها مشخص شد که بسیاری از این بیمه‌شدگان در حوزه قالیبافی اشتغال نداشته و صرفا برای گرفتن حق بیمه و پرداخت هزینه‌های آنها توسط دولت نسبت به این کار اقدام کرده‌اند.
وی با اشاره به اینکه ۶۰ درصد بیمه‌شدگان استان مشمول کمک دولت هستند، عنوان کرد: از کارگر ساختمانی گرفته، تا قالی‌باف و راننده در بحث بیمه مشمول کمک دولت هستند که این بار سنگینی برای دولت بوده و از چند سال اخیر موضوع کاهش این روند در دستور کار سازمان تامین اجتماعی قرار گرفت.
حمزه‌لویی با بیان اینکه حدود ۲۰ هزار مجوز در دست فرش‌بافان استان قرار دارد، گفت: در حوزه کارگران ساختمانی نیز حدود ۵۰ هزار مجوز داریم ولی همه می‌دانیم که بسیاری از این افراد اشتغال ندارند.
وجود ۲۰ هزار بافنده در لرستان/ تنها 5000 نفر فعالند
بهزاد منصوری، معاون سازمان صنعت، معدن و تجارت لرستان نیز در این باره گفت: ظرفیت سالانه تولید فرش در لرستان ۱۰۴۶ متر است که مطابق یک برآورد اولیه اگر میزان فرش تولیدی شامل 5000 تخته فرش ۲ متری معادل ۴۰ تن مواد اولیه باشد، ارزش افزوده حوزه فرش استان سالانه حدود ۲ میلیارد تومان خواهد بود.
وجود ۱۱هزار و ۵۷۸ بافنده شهری
وی اظهار کرد: در استان لرستان ۲۰ هزار و ۹۷۶ بافنده کارت شناسایی دریافت کرده‌اند که از این تعداد ۹۳۹۸ مورد متعلق به تعاونی‌های روستایی و ۱۱هزار و ۵۷۸ نفر دیگر جزء بافنده‌های شهری هستند.
منصوری با اشاره به اینکه شهرستان خرم‌آباد با داشتن ۹۸ کارگاه فرش بافی بالغ بر ۵۰ درصد کارگاه‌های استان را دارد، عنوان کرد: شهرستان بروجرد دارای ۴۵ کارگاه فرش بافی و سایر شهرستان‌ها ۲۷ درصد کارگاه‌های فرش بافی استان را در اختیار دارند.
بیشتر تولیدات فرش استان به واسطه‌ها فروخته می‌شود
معاون سازمان صنعت، معدن و تجارت لرستان، تعداد بافندگان فعال در تمامی کارگاه‌های فرش بافی سطح استان را ۵۵۰۶ بافنده برشمرد و افزود: از بین ۲۰ هزار بافنده استان تنها تولیدات حدود 5000 نفر از آنها در استان ثبت می‌شود و مابقی تولیدات خود را به واسطه‌ها می‌فروشند.
فرش لرستان تحت عنوان تولیدات دیگر استان‌ها به فروش می‌رسد
همچنین محمدرضا صفی‌خانی، رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت لرستان در این خصوص گفت: بسیاری از بافندگان استان به صورت دستمزدی برای دیگر استان‌ها فرش می‌بافند. دلالان استان‌های دیگر با در اختیار گذاشتن خامه نزد بافندگان ما تولیدات آنها را تحت عنوان تولیدات دیگر استان‌ها به فروش می‌رسانند.
فرش لری ثبت بین‌المللی شد
صفی‌خانی با اشاره به اینکه اقدامات خوبی در حوزه فرش لری انجام شده است، عنوان کرد: یکی از مهم‌ترین کمک‌های سازمان ملی فرش به استان ثبت بین‌المللی فرش لرستان بود. با ثبت بین‌المللی فرش لری، بافندگان لرستانی در کشور می‌توانند حرف‌های زیادی برای گفتن داشته باشند.
وی در ادامه به ثبت قرارداد نقشه فرش لری با سازمان ملی فرش اشاره کرد و خاطرنشان کرد: ثبت نقشه لری که توسط استان‌های همجوار دزدیده شد، یکی از خواسته‌های مهم بافندگان استان طی سال‌های گذشته بوده که در این راستا قراردادی منعقد و اعتباراتی تامین شده است.
خانه فرش دورود به زودی افتتاح می‌شود
صفی‌خانی از در دست اقدام بودن ایجاد مرکزی برای فروش فرش بافندگان استان خبر داد و تصریح کرد: در این راستا بحث نمایشگاه فرش را علی‌رغم کارشکنی‌های فراوان در استان به پیش می‌بریم که با تامین همه اعتبار آن تا چند ماه آینده به بهره‌برداری خواهد رسید.
رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت لرستان یکی از برنامه‌های اقتصاد مقاومتی استان را ایجاد خانه فرش دانست و گفت: خانه فرش دورود هم اکنون آماده افتتاح بوده که طی هفته صنعت و معدن به بهره‌برداری خواهد رسید.
وی افزود: خانه فرش کوهدشت نیز تامین اعتبار شده و عملیات ساختمانی آن در حال انجام است که در شش ماهه اول سال جاری افتتاح خواهد شد.
لزوم تزریق تسهیلات به حوزه فرش لرستان
صفی‌خانی از ایجاد چند کارگاه رنگرزی در استان طی سال گذشته خبر داد و تصریح کرد: سال ۹۵ بیشترین اعتبارات برای آموزش فرش‌بافان توسط استان لرستان اخذ شد و موفق شدیم رتبه اول کشور را در بحث آموزش فرش‌بافان به دست آوریم.
رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت همچنین با بیان اینکه نگاه سازمان ملی فرش به لرستان به عنوان یکی از استان‌های ضعیف در حوزه فرش عوض شده است، عنوان کرد: برای تکمیل زنجیره تولید فرش در لرستان نیاز به تزریق تسهیلات به آن بوده و این درحالیست که طی سال گذشته حتی یک ریال تسهیلات در این زمینه دریافت نکردیم.
وی یادآور شد: با جذب ۱۵ هزار بافنده‌ای که به صورت تکی و برای واسطه‌ها کار می‌کنند می‌توانیم ظرفیت تولید فرش را در استان بالا ببریم.
سرمایه‌گذاری یک میلیاردی در حوزه فرش تباه شد
جاسم محمدی فارسانی، مدیرکل کمیته امداد لرستان نیز گفت: طی دو سال گذشته یک میلیارد و ۳۳۸ میلیون تومان در حوزه فرش سرمایه‌گذاری کردیم ولی به اندازه ۱۳۸ میلیون تومان درآمد کسب نکرده و تولید فرش نداشتیم. درحالیکه فرصت طلایی در حوزه فرش برای مجموعه امداد وجود دارد ولی این مجموعه در این حوزه ضررهای زیادی می‌دهد.
محمدی‌فارسانی با اشاره به اینکه کمیته امداد طی سال های ۹۴ و ۹۵ حدود ۲۷۶ طرح در حوزه فرش داشته است، خاطرنشان کرد: این درحالیست که به علت عدم آگاهی کافی بافندگان تحت پوشش امداد در این بخش از این ظرفیت، درست استفاده نشد.
مدیرکل کمیته امداد لرستان با اشاره به آموزش ۶۳۰ مددجوی تحت پوشش کمیته امداد در حوزه فرش‌بافی طی سال ۹۵ اشاره کرد و ادامه داد: به اندازه ۱۰ درصد از این آموزش‌ها نتیجه نگرفتیم.
وی یکی از مشکلات کمیته امداد در حوزه فرش را عدم اطلاع کارگاه‌های فرش‌بافی استان از ظرفیت مددجویان کمیته امداد دانست و یادآور شد: اگر هر کارگاه قالیبافی نسبت به گرفتن هر کدام از افراد تحت پوشش کمیته امداد اقدام کنند به ازای هر نفر حداقل ۱۵ میلیون تومان تسهیلات با سود کم در اختیار آنها قرار می‌گیرد.
محمدی فارسانی گفت: در بحث بیمه تامین اجتماعی نیز کمیته امداد در صورتی‌که کارفرما تعهد کند مدت ۵ سال بافنده تحت پوشش کمیته امداد را نگه دارد ۱۰۰ درصد حق بیمه در سال اول و ۵۰ درصد حق بیمه وی در سال دوم را پرداخت می‌کند.
مدیرکل کمیته امداد امام خمینی(ره) بر لزوم استفاده از ظرفیت مددجویان در کارگاه‌های فرش‌بافی استان تاکید کرد و خاطرنشان کرد: با این کار تولید، اشتغال و توانمندسازی افراد تحت پوشش کمیته امداد محقق می‌شود.
بدیهی است برای رونق فرش دستباف باید در کنار تمهیدات لازم برای افزایش سهم بازار داخلی و ارتقاء جایگاه آن، بیمه کردن بافندگان، تامین نقدینگی، تبلیغ مناسب، تامین مواد اولیه و دادن یارانه‌ها برای حضور در نمایشگاها نسبت به ساماندهی صادرات این کالا اقدام شود تا یک بار دیگر اعتبار فرش لری را در بازار پر رقابت امروز به اثبات برسانیم.