همصحبتی با نویسنده کتاب گنجینه ملی فرش ایران

تورج ژوله گفت: مجموعه «گنجینه ملی فرش ایران» تازه‌ترین کتاب من است که جلد نخست آن در قطع سلطانی و با کیفیتی نفیس به زودی توسط انتشارات یساولی در دسترس مخاطبان قرار می‌گیرد. در این مجلد ۵۰ اثر از آثار موزه ملی فرش ایران معرفی و اهمیت هر یک از منظر زیبایی شناسی، نوع بافت، محل بافت و… بررسی و شرح شده است. از این فرش‌ها نیز با کیفیتی عالی عکاسی شده است. از ۵۰ فرش معرفی شده در این کتاب، ۲۰ اثر مربوط به دوره صفویه و بقیه به دوره زمانی بعد از صفویه تا زمان پهلوی اول اختصاص دارند.

وی افزود: دکتر سیروس پرهام مترجم برجسته ایرانی که فرش‌شناس بین‌المللی هستند و مدتی را نیز عضو هیات مدیره موزه فرش بوده‌اند، در بسیاری از بخش‌های این کتاب همکار من بوده‌اند، همچنین استاد پرویز تناولی نیز مقدمه‌ای بر این کتاب نوشته‌اند. اهمیت این کتاب در این است که موزه ملی فرش ایران پس از ۴۰ سال یک کاتالوگ بین‌المللی از آثار خود را در معرض دید همه قرار می‌دهد. بسیاری از آثار معرفی شده در این کتاب، پیشتر نه در هیچ جایی نه منتشر شده بودند و نه در معرض دید عموم قرار داشتند. نخستین کاتالوگ این موزه در سال ۱۳۵۷ منتشر شده بود.

ژوله ادامه داد: کل مجموعه شامل ۲۰۰ فرش می‌شود و ما احتمال می‌دهیم که در کل این کتاب در چهار مجلد تمام شود. لازم است تاکید کنم که روند تالیف و آماده سازی این مجموعه ۶ سال زمان برده است. انتشار باقی مجلدات به بازخورد جلد نخست در میان مخاطبان بستگی دارد. شاید تصمیم بگیریم پس از اتمام شمارگان جلد اول، هر چهار جلد را یکجا منتشر کنیم.

این محقق حوزه فرش در ادامه در پاسخ به این سوال که جامعه هدف مخاطبان این کتاب چه کسانی هستند و آیا دانشجویان هنر و دانشجویان رشته فرش نیز می‌توانند آن را خریداری کنند یا خیر؟ گفت: البته دانشجویان نیز بخشی از مخاطبان ما هستند و اطلاعات ارائه شده در این کتاب درباره فرش‌ها برای آنها نیز بسیار مفید است، اما مخاطب اصلی ما مجموعه‌دارها و موزه‌های مهم دنیاست که آشنایی کمتری با آثار موجود در موزه ملی فرش ایران دارند. درست یکسال پس از راه اندازی و افتتاح موزه فرش، انقلاب اسلامی ایران به پیروزی رسید و روند معرفی کمی دچار مشکل شد. با این کتاب مجموعه‌دارها و موزه‌های جهان یک مرجع و منبع رسمی برای آشنایی با آثار موزه ملی فرش خواهند داشت.
ژوله در پاسخ به سوالی مبنی بر برچگونگی عرضه بین‌المللی این کتاب نیز اشاره کرد: پخش کننده‌های کتاب و ناشران ایرانی با بازار جهانی کتاب ارتباط چندانی ندارند و ما توزیع آن را به یک ناشر جهانی واگذار می‌کنیم. ببینید چهل سال موزه ملی فرش ایران و آثار نفیس فرش ایرانی فرصت نمایش بین‌المللی نداشته‌اند و این تنها راه برای معرفی این گنجینه به جهانیان است. به همین دلیل هم سعی شده با کیفیتی بین‌المللی منتشر شود و بازار ایران چندان کششی برای این اثر نخواهد داشت.

نویسنده کتاب «برگی از قالی خراسان» همچنین به انتشار یکی دیگر از کتاب‌های خود تا پایان امسال نیز اشاره کرد و گفت: «نقشه‌های قدیم فرش ایران» در دو جلد، دیگر کتاب من است که توسط انتشارات یساولی در نوبت نشر قرار دارد. در جلد نخست ۱۰۰ نقشه قدیمی فرش از گنجینه موزه ملی فرش و در جلد دیگر ۱۰۰ نقشه متعلق به شرکت ملی فرش ایران درج شده و درباره آنها توضیحات کاملی نوشته شده است.

تورج ژوله متولد ۱۳۴۷، عضو شورای پژوهش و آموزش مرکز ملی فرش ایران و یکی از فعالان تخصصی در حوزه‌های تحقیق، تدریس و تالیف درباره فرش ایرانی است. وی در سال ۱۳۷۵ واحد تحقیقات و مطالعات فرش در شرکت سهامی فرش ایران را تاسیس کرد.

«شناخت نمونه‌هایی از فرش ایران»، «برگی از قالی خراسان»، «شناخت فرش؛ برخی مبانی نظری و زیرساخت‌های فکری»، «پژوهشی در فرش ایران»، «عیوب قالی»، «فرش ایران آیینه فرهنگ و عامیانه‌ها»، «آشنایی با طرح‌های فرش ایران در سه جلد» و «آشنایی با طرح‌های فرش ایران و جهان در دو جلد» نام شماری از کتاب‌های منتشر شده ژوله است. ژوله همچنین از سال ۱۳۷۷ تا ۱۳۷۹، سردبیر فصلنامه قالی ایران بوده است.