طرز ساختن رنگهای مورد مصرف در نقشه فرش

آن‌چه باید طرز ساختن رنگهای مورد مصرف در نقشه فرش بدانید

برای ساختن رنگ‌های هم‌خانواده ، اجزاء ترکیب ، یکسان ولی درصد آن‌ها متفاوت است .طرز ساختن رنگهای مورد مصرف در نقشه فرش بدین شرح است : در نتیجه اگر درصد اجزای ترکیبی متناسب نباشد ، مسلماً رنگ دلخواه به‌دست نمی‌آید . برای تولید هر رنگی ، باید تناسب مخصوص آن رعایت شود . این تناسب باید در تمام ترکیبات بعدی نیز به دقّت لحاظ شود .

روش ترکیب کردن رنگ‌ها برای ساختن رنگ‌های دلخواهمان ، به قرار زیر است :

♦ آبی :
برای ساختن رنگ‌های متعلّق به خانواده‌‌ی آبی ، که از دسته‌ی رنگ‌های سرد محسوب می‌شوند ، چهار رنگِ سفید ، سرمه ای ، آبی و مشکی با درصدهای مختلف با یکدیگر ترکیب می‌شوند .

♦ خاکی :
به منظور ساخت رنگ‌های متعلّق به خانواده‌ی خاکی ، چهار رنگِ سفید ، قهوه‌ای ، دارچینی و مشکی با هم مخلوط می‌شوند .

♦ سبز :
برای تولید رنگ‌هایی که در گروه سبز جای دارند – که جزء رنگ‌های سرد محسوب می‌شوند – از ترکیبات گوناگونی استفاده می‌شود . به طور مثال برای ساختن رنگ سبزِ سیر ، چهار رنگ سفید ، سرمه‌ای ، زرد و مشکی به کار می‌رود . رنگ سبز نیز ترکیباتی مانند ترکیبات سبز سیر دارد . با این تفاوت که مقدار درصد مشکی به کار رفته در ترکیب این رنگ کمتر از مشکی به کار رفته در سبز سیر است .

♦ بژ :
رنگ بژ نیز از ترکیب رنگ‌های قهوه‌ای ، سبزِ سیر ، سفید و شتری به دست می‌آید .

♦ طوسی :
برای ساختن سه رنگ طوسی روشن ، طوسی متوسط و طوسی پررنگ ، از دو رنگ سفید و مشکی با درصدهای متفاوت استفاده می‌شود .

♦کِرِم :
دو رنگ کرم و کرم استخوانی نیز از ترکیب رنگ‌های سفید ، زرد و شتری به‌ دست می‌آیند . با این تفاوت که درصد سفید به کار رفته در کرم استخوانی بیشتر است .

♦ شتری :
رنگ شتری ، از ترکیب سه رنگ زرد ، سفید و دارچینی به دست می‌آید .

♦ زرشکی :
برای ساختن رنگ زرشکی ، دو رنگ لاکی و مشکی اجزاء اصلی ترکیب به شمار می‌روند .

♦ پوست پیازی :
در ساختمان رنگ پوست پیازی ، سه رنگ سفید ، قهوه ای و لاکی شرکت دارند .

♦نخودی :
نخودی از ترکیب سه رنگ زرد ، سفید و نارنجی به وجود آمده‌ است .

بدون شک استفاده از خلّاقیت‌های فردی در تولید انواع رنگ در طرز ساختن رنگهای مورد مصرف در نقشه فرش نمی‌توان چشمپوشی کرد . یک اصل کلّی که در هنگام تولید و ترکیب رنگ‌ها باید رعایت شود ، همزنی مداوم تا حصول نتیجه‌ی مطلوب می‌باشد . اهمّیت این موضوع زمانی روشن‌تر می‌شود که بدانیم اکثر رنگ‌ها مانند آبی ِسیر ، ساعاتی پس از ساخت ، رنگ اصلی خود را می‌یابند . بنابراین در این کار حوصله ، دقّت ، باریک بینی و توجّه بسیار لازم است در غیر این صورت ، با کوچکترین بی‌توجهی ، چه بسا حصول نتیجه‌ی کامل ، مشکل و احیاناً غیرممکن گردد .

رنگ‌های مورد استفاده در فرشبافی

در بافت یک فرش ، در مناطق مختلف ، از رنگ‌های مختلفی استفاده می‌شود . تنوّع رنگ در بافت فرش کاشان می‎تواند از تعداد خیلی کم تا زیاد متغیّر باشد . تا جایی‌که در بافت بعضی تابلو فرش‌ها ، گاه تا چند هزار رنگ ترکیبی به کار برده می‌شود . روش‌های ساخت رنگ‌های مورد استفاده در کار نقّاشی نقشه‌ی فرش ، با روش ‌های ساخت و ترکیب رنگ‌ها در دیگر صنایع و هنرها ، تفاوت‌های چشمگیری دارد .

بعضی از نقّاشان ، روش‌های مخصوصی در ترکیب رنگ‌ها به کار می‌برند . در حالت کلّی ، برای تولید رنگ مورد نیاز ، از نظر تعداد رنگ مورد استفاده در ترکیب ، محدودیت وجود دارد . بدین معنا که رنگ اصلی مورد استفاده در ترکیب ، برای تولید این رنگ‌ها ، بسیار محدود است. در حالی‌که اگرقرار باشد تنوّع رنگ در نقشه‌ی یک فرش ، از ۲۰۰ رنگ تجاوز کند ، مسلّما ترکیبات آن‌ها پیچیده‌تر و همچنین رنگ‌های تولید شده ، بیشتر خواهد‌ بود .

چنانچه حدّمیانه‌ای برای رنگ‌های مورد استفاده در فرش ، در نظر باشد ؛ در آن‌صورت برای رنگ‌آمیزی چنین نقشه‌هایی ، رنگ‌هایی مانند مشکی ، سرمه ای ، قهوه‌ای ، سفید و لاکی را با رنگ‌هایی مانند آبی ، زرد و زرشکی ترکیب می‌کنند تا رنگ‌های مورد نیاز را به‌دست آورند .