استاد رسام عرب‌زاده کارگردان هنری فرش بود
عبدالله احراری، عضو انجمن فرش ایران درخصوص شخصیت استاد رسام عرب‌زاده اظهار کرد: استاد رسام عرب‌زاده اقدامات مؤثری در جهت دفاع از جایگاه اجتماعی فرش داشته و سبب تحول در زمینه طراحی و تکنیک‌های بافت فرش شده است؛ از این رو می‌توان ایشان را کارگردان هنری فرش دانست.
این پژوهشگر فرش گفت: استاد سید ابوالفتح رسام عرب‌زاده یکی از اساتید معاصر فرش ایران هستند، به طوری که قطعاً می‌توان ایشان را جزء 10 فرد تاثیرگذار بر تاریخ معاصر فرش ایران نام برد. استاد عرب‌زاده در اواخر قرن گذشته هجری شمسی و در سال 1293 متولد شدند و اصالت ایشان تبریزی است. علاقه و فعالیت اولیه ایشان در زمینه طراحی و نقاشی و به ویژه در ارتباط با طرح و نقش قالی تبریز بوده است، این استاد فرش هم‌چنین به هنرهای دیگری چون موسیقی، شعر، ادب و … علاقه‌مند بوده‌اند.
وی ادامه داد: بیشتر فعالیت استاد رسام عرب‌زاده در دوره جوانی در زمینه نقاشی و طراحی صورت گرفته است؛ اما پس از مهاجرت به تهران به هنر فرش روی آورده و در واقع تحولی را در هنر فرش‌بافی ایجاد کرده و برخی از سنت‌ها را کنار گذاشت که این تحول سبب شکل‌گیری و به کارگیری برخی از تکنیک‌ها در کار بافت و طراحی شد؛ به این ترتیب هریک از فرش‌های طراحی و بافت‌شده توسط استاد و شاگردان ایشان داستان و حکایتی دارد.
عضو انجمن فرش ایران بیان کرد: همانطور که می‌دانید فرش، دایرة‌المعارف هنرها محسوب می‌شود. با توجه به تاریخ نیز درمی‌یابیم که در مواقعی هنر فرش اوج گرفته است که هنرها به هم رسیده و در کنار یکدیگر قرار گرفته‌اند. بنابراین شکوفایی و اوج هنر فرش در دوران صفویه به دلیل ایجاد جایگاه اجتماعی ویژه برای هنرمندان این حوزه توسط پادشاهان بوده است، به شکلی که آن‌ها بهترین هنرمندان را در کنار فرش‌بافان قرار دادند؛ به عنوان مثال بهترین نقاشان را در خدمت هنر فرش قرار داده و کارگاه‌های سلطنتی در اقصی نقاط ایران ایجاد شد که به تبع در هر استان سبک و طرحی رواج پیدا کرد.
احراری عنوان کرد: به تعبیری می‌توان استاد رسام عرب‌زاده را یک کارگردان هنری فرش دانست. ایشان هنرمندی فرش‌باف بوده و بر هنر بافندگی و بافت فرش اشراف کامل داشت؛ به همین دلیل امروزه بسیاری از تکنیک‌های بافت را به ایشان نسبت می‌دهند. البته تعدادی از این تکنیک‌ها از گذشته وجود داشته اما به سبب تسلط استاد عرب‌زاده، این تکنیک‌ها و گره‌های هنری در بافت فرش به ایشان نسبت داده می‌شود، گویی بخشی از فرش را در شخصیت ایشان می‌بینند.
وی خاطرنشان کرد: بسیاری از طرح‌ها و نقوشی که توسط استاد رسام عرب‌زاده بافته شده است، در آن زمان مورد نکوهش برخی افراد قرار گرفت به گونه‌ای که گفته می‌شد سنت‌های رایج فرش‌بافی در این نقوش شکسته شده است؛ در حالی که استاد در کنار نگرش نو و جدید خود اصالت ایرانی را حتی در گوشه‌ای از فرش به تصویر می‌کشد و ضمن استفاده از نمادهای جدید، نمادهای اصیل ایرانی را نیز در نقوش طرح به کار می‌گیرد.
عضو انجمن فرش ایران تصریح کرد: تمام افراد فعال در هنر فرش شخصیت استاد عرب‌زاده را می‌ستایند اما انتساب عنوان پدر فرش ایران به ایشان قابل بحث است و باید نظر عموم فعالان فرش را در نظر بگیریم و ببینیم آیا همه آن‌ها چنین نظری دارند یا نه.
احراری ادامه داد: دفاع از جایگاه اجتماعی تولیدکننده و بافنده فرش یکی از اولین و مهم‌ترین اقدامات استاد عرب‌زاده است که در قالب مصاحبه، صحبت و … صورت گرفته است، به عنوان مثال زمانی که سفیر خارجی با کفش خود روی فرش راه می‌رفت، استاد در واکنش به وی بیان کردند که شما در واقع بر روی چشمان بافنده فرش قدم گذاشته‌اید.
وی افزود: همانطور که بیان کردیم از دیگر اقدامات ایشان می‌توان سبک‌های جدید در طرح و نقش را نام برد. آثاری توسط استاد بافته شد که در حال حاضر بخشی از آن‌ها در مجموعه بنیاد رسام عرب‌زاده با مدیریت دختر ایشان، خانم ژیلا عرب‌زاده قرار دارد. درواقع استاد عرب‌زاده تحولی در طرح و نقش ایجاد کرد و از سویی دیگر نگاهی نو به بافت و تکنیک‌های بافت داشت که همانطور که بیان شد بخشی از این گره‌ها و تکنیک‌ها توسط سایر هنرمندان مورد استفاده قرار می‌گرفته است.
این پژوهشگر فرش اضافه کرد: تأسیس بنیادی به نام استاد که فعالیت‌های ایشان در این مرکز به تصویر کشیده می‌شد و پایگاه شخصیت اجتماعی استاد عرب‌زاده باعث شد، این سبک‌ها توسعه بیشتری پیدا کنند و برخی از آن‌ها نیز به نام ایشان ثبت شود.
احراری ابراز کرد: قدردانی از طراحان صاحب نام و اساتید دیگری مانند استاد محتشم کاشانی، استاد حبیبیان در نایین و غیره، تبیین راه و رسم آن‌ها در زمینه توسعه هنرها و هنرهایی که به فرش کمک می‌کند و توجه به زندگی‌نامه این اساتید با کمک نویسندگان و محققین فرش سبب می‌شود، رموز موفقیت آن‌ها برای نسل جدید و افرادی که قصد دارند در هنر فرش و دست‌بافته‌ها فعالیت داشته باشند تبیین شود.