آران و بیدگل شهر فرش و نقش

شهرستان آران و بیدگل شهری تاریخی و میراثی، شهر فرش و نقش، شهر خانه‌های تاریخی و شهر جاذبه‌های کویری است که با تاریخ کهن ایرانی و آرمیده در دروازه کویر مرکزی ایران در شمالی‌ترین نقطه استان پهناور اصفهان قرار دارد و با طبیعتی بکر و محیط زیستی ویژه از جانوران و گیاهان منحصر به فرد و با دریاچه زیبا و الماس گون نمک با قندیل‌هایی زیبا یکی از شهرهای مهم و ویژه و از قطب‌های نمونه گردشگری اصفهان و ایران اسلامی به حساب می‌آید.

این دیار معطر به خون جوانان با غیرتی است که برای دفاع از ناموس و تمامیت ارضی کشور جان خود را فدای اسلام کردند و در زندگی با سخت کوشی و همت خود در حوزه‌های مختلف فرهنگی، ورزشی، علمی و صنعتی استقلال شهر خود را رقم زدند و کمترین اتکا را به دولت‌ها داشته‌اند. آران و بیدگل دارای جاذبه‌های طبیعی، فرهنگی و تاریخی بسیاری است که در ایام نوروز می‌تواند میزبان خوبی برای مسافران نوروزی باشد.

* کویر مرنجاب

این منطقه درست در مسیر جاده ابریشم قرار داشته و کاروانسرایی با همین نام در زمان شاه عباس صفوی برای استراحت و حفاظت عبور و مرور کاروان‌ها ساخته شد و مناطق کویری اطراف کاروانسرا به کویر مرنجاب مشهور شد. این کویر دارای پوشش مختلف گیاهی و جانوری است و گونه‌های نادر خزندگان، حیوانات وحشی و اهلی و گیاهان منحصر به فرد از جمله جاذبه‌های این طبیعت و اقلیم زیبای کویر است و جالب‌تر اینکه قناتی به طول ۲۵۰۰ متر آب کاروانسرا را تأمین می‌کند که وجود قنات آن‌هم در دل کویر از عجایب بزرگ به حساب می‌آید .وجود ریگزارهای بلند، جزیره سرگردان، تپه‌های شنی و دریاچه نمک از جاذبه‌های منحصر بفرد این کویر به محسوب می‌شود.

*سایت تاریخی ویگل

محوطه باستانی ویگل در بخش بیدگل واقع شده که در سال ۱۳۸۳ شناسایی شد و کار باستان شناسی علمی محوطه در سال ۱۳۸۴آغاز شد. وسعت این محوطه باستانی ۱۲۰ هکتار است که از دو شهر تشکیل شده و هر کدام به مرکزیت یک قلعه است و قلعه شرقی در فاصله ۸۹۰ متری قلعه غربی قرار گرفته است.

قدمت این محوطه به دوران ساسانیان و قرون اولیه اسلام بر می‌گردد و قابل ذکر اینکه در سال۱۳۸۷ طی یک فصل کاری،  گمانه‌زنی حریم و میزان وسعت محدوده به صورت کامل معین شد.

* مقبره سلیمان صباحی بیدگلی

صباحی بیدگلی از شاعران نامدار دوره زندیه و از مؤسسان و بانیان نهضت ادبی موسوم به بازگشت بود که در اوایل قرن ۱۳ هجری و در دوره قاجار در زادگاه خود معروف به درب ریگ وفات یافت و در مجاورت امامزاده حسین (ع) محله درب ریگ در مقبره مجزا مدفون شده است.

مقبره این شاعر بزرگ در سال های مختلف با مشارکت و همکاری شهرداری، اداره میراث فرهنگی و کمک‌های مردمی مرمت و بهسازی شد و از مراکز دیدنی و تاریخی شهر محسوب می‌شود.

*مجموعه تاریخی قاضی

این مجموعه بزرگ دارای قدمت و تاریخ بزرگی است و مشتمل است بر مسجد جامع، بازارچه غربی و شرقی، بقعه پنج امامزاده، آب‌انبار، مسجد ملا علی، خانه علمای خاندان عاملی، حسینیه و مهدیه و اکثر این بناهای یاد شده یادگارهای دوران صفوی، زندیه و قاجاریه است.

مسجد جامع این مجموعه از یادگارهای قرون اولیه اسلامی است و در دوران صفویه و به دستور شاه طهماسب اول صفوی کار توسعه آن انجام شده است.

سردر و ایوان‌های رفیع، شبستان‌هایی مرتفع و وسیع زمستانی و تابستانی و طبقات تحتانی و فوقانی این مسجد شکوه و جلال خاصی دارد و در سردر ورودی و شبستان تابستانی مسجد، تیبه‌هایی به خط نستعلیق و ثلث از دوران‌های صفوی، زندیه و اوایل قاجار وجود دارند.

*خانه تاریخی بنی طبا

مجموعه بزرگ طباطبایی‌ها شامل مجموعه خانه طباطبایی، بازارچه، آب انبار میرزا معصوم، مسجد حاج ملا محمود، مهمان خانه میرمعصوم و حمام رئیسه با هنر خاص معماری، ارتباطی و کاربردی جالب توجه دارد. مجموعه خانه طباطبایی که شامل چهار خانه بزرگ در اطراف هشتی ورودی است از مهم‌ترین یادگارهای خاندان طباطبایی است که با تغییر مالکیت آن در زمان معاصر به خانه‌های حاج جعفرآقا طباطبایی، سید حبیب‌الله سبطینی، اربابی و حاج‌آقا شهاب بنی طبا تقسیم شده است و بنایی بزرگ و زیبا برای مشتاقان هنر و معماری اصیل ایرانی و اسلامی است.

*خانه تاریخی افتخار الاسلام دربندی

از بناهای مشهور و زیبای محله دربند آران خانه قدیمی و تاریخی افتخار الاسلام است‌. قدمت این بنا به دوره قاجار و زمان مشروطیت باز می‌گردد و نام بنا از مالک پیشین آن فتحعلی خان صدر آرانی و آیت‌الله آقا حسین دربندی (افتخار الاسلام) گرفته شده است. معماری این خانه به صورت درون‌گرا و گودال باغچه است و از دو قسمت اندرونی و بیرونی تشکیل شده است که راه اصلی ارتباطی خانه به میدان دربند از طریق قسمت بیرونی است.. این بنا فقط در ضلع شمالی دو طبقه است. خانه افتخار الاسلام دربندی در ضلع شمالی میدان محله دربند قرار گرفته است.

* مسجد نقشینه

این مسجد تاریخی و قدیمی که به مسجد حاج قاسم نیز مشهور بوده به لحاظ نقش و نگارهای نفیسی که در آن وجود داشته و بقایای آن موجود است به نقشینه معروف شده  است. مسجد نقشینه  از بناهای دوره سلجوقی است و با ایوانی رفیع و شبستانی وسیع و مزین به انواع تزئینات معماری سنتی و محرابی مقرنس‌کاری و نفش و نگارهای زیبا در زمره بناهای شاخص تاریخی و مذهبی این منطقه است.کتیبه خط ثلث به قلم استاد محمد بیدگلی و مورخ به سال ۱۲۱۵ هجری قمری در محراب مسجد ٬ تاریخ مرمت آن را نشان می‌دهد.

* آستان مقدس امامزاده هلال بن علی (ع)

بقعه و بارگاه عظیم و شکوهمند  امامزاده هلال بن علی (ع) با سر درب و هشتی ورودی رفیع و بسیار زیبا و صحن‌های وسیع که بدنه‌های داخلی آن‌ها با کاشی‌های معرق و کاربندی‌های زیبایی تزئین شده و رواق‌های مزین به انواع رسمی بندی‌های معماری سنتی همراه با گنبد بزرگ و گلدسته‌های متعدد کاشی‌کاری٬ این مجموعه زیارتی و سیاحتی را به قطب گردشگری دینی منطقه اصفهان و حتی کشور تبدیل کرده است. قدمت بنای این بقعه به دوران‌های قبل از صفویه بر می‌گردد.

آئینه کاری سقف حرم مطهر به نذر و به دستور کریم‌خان زند صورت گرفته است . در جوار این امامزاده عظیم الشان گلزار شهدای شهر قرار دارد و زیبایی خاصی به این مجموعه تاریخی و مذهبی بخشیده است و مآمن و پناهگاه درماندگان بسیاری از نقاط مختلف شهر و کشور است.