سید طاهر صباحی ؛ مجموعه دار بزرگ فرش

دکتر سید طاهر صباحی سال هاست در اروپا به عنوان یکی از کارشناسان معتبر فرش فعالیت می کند. او تا به حال 18 عنوان کتاب به زبان های ایتالیایی، فرانسوی و انگلیسی درباره هنر فرش ایرانی منتشر کرده است.

صباحی علاوه بر این، 14 سال است، که نشریه ای با عنوان گره به دو زبان انگلیسی و ایتالیایی منتشر می کند.

او متولد سال 1319 در تهران است و صاحب مجموعه ای نفیس و بی نظیر از فرش های ایرانی است.

وی مدرک دکتری خود را در رشته داروسازی از دانشگاه بولونیا دریافت نموده و از سال ۱۳۵۱ (1972) به صورت تخصصی وارد عرصه هنر فرش شد.

او در سال 1984 به عنوان یکی از اعضای هیئت موسس بازرگانان فرش شرقی ایتالیا (Associazione Italiana Mercanti di Tappeti Orientali) شروع به فعالیت نموده و در سال 1986 نیز به عنوان رئیس کلوپ فرش شرقی (Club Amatori del Tappeto Orientale (CATO)) برگزیده می شود.

دکتر صباحی با سالها سابقه درخشان در عرصه پژوهش و فعالیت های فرهنگی در کمیسیون ها و انجمن های فرش کشور های اروپایی، از جمله کمیسیون ملی ارزیابی، اتحادیه مجموعه داران فرش، انجمن دوستداران فرش و هیات بین المللی فرش در ایتالیا و همچنین کمیسیون ویژه فرش در آلمان و اتریش، آثار و نوشته های بی نظیری را در جهت معرفی دستبافته های ایرانی و شرقی به عرصه فرش تقدیم داشته است.

از جمله این آثار می توان به قالی های شرقی، هنر و سنت 1986، فرشهای عشایری ایران 1989، سواران شرقی1991، جاجیم های شاهسون وهنر قالی بافی در مشرق زمین2007 اشاره کرد.

وی در اسفند ماه سال 1385 کتاب ” هنر قالیبافی در مشرق زمین” را در دو برنامه جداگانه در مرکز ملی فرش ایران و سازمان میراث فرهنگی رونمایی کرد. بی گمان تجربیات و اندوخته های این پژوهشگر زبده نقش مؤثری در تعلیم و هر چه پر بار تر شدن دانسته های پژوهشگران رشته فرش خواهد داشت.

صباحی در پاسخ به این سوال که از چه زمان شروع به خرید فرش برای مجموعه تان کرده اید و چه نوع فرش هایی در این مجموعه دارید، بیان می کند:

ما شش خواهر و برادر بودیم. البته من و برادرم ناصر بسیار شیطان بودیم. مادرم برای این که کم تر اذیت کنیم، تابستان ها ما را با پدرم به بازار می فرستاد. پدرم ما را سبزه میدان پیاده می کرد. خودش می رفت تا ماشین را پارک کند و ما پیاده می رفتیم تا نوروز خان.

سر راهمان یک دکان فرش فروشی بود که دو تخته پاتختی لاکی کاشان زیبا داشت و من هر روز محو تماشای آن ها می شدم. یک روز صبح با تپش قلب از خواب بیدار شدم و فکر کردم، نکند که این فرش ها را بفروشد؟ قلکم را شکستم و همه پول هایم را ریختم در دستمال و بردم سر سفره صبحانه به پدرم دادم و از او خواستم که آن ها را برایم بخرد.

پدرم تعجب کرد و گفت دو تا؟ بالاخره پدرم را بردم و او با صاحب دکان صحبت کرد. خلاصه تا وقتی فروشنده آن ها را از دیوار نکند، خیالم راحت نشد.

در حقیقت اولین خریدم را در 11 سالگی انجام دادم. اگرچه تا همین اواخر که پدرم زنده بود آن ها را نتوانستم به مجموعه ام اضافه کنم، چون فرش ها را به من نمی داد، تا این که دو قالیچه ابریشمی تبریز برایش خریدم و فرش های خودم را پس گرفتم.

بعد ها تجارت باعث شده بتوانم با فرش فروش ها ارتباط برقرار کنم. من تاجران زیادی را می شناسم و با آن ها دوست هستم، به همین واسطه فرش های زیبایی در مجموعه جمع آوری کرده ام.

یادم می آید چند سال پیش به یکی از دوستانم سرزدم. او گفت فرش زیبایی دارم که حتما باید آن را ببینی.

شاگردش فرش را پهن کرد. خیلی تعجب کردم چون فرش امضای حاجی جلیلی داشت. فرش حاجی جلیلی زیاد دیده بودم، اما هیچ کدام امضا نداشتند. برادران حاجی جلیلی در مرند فرش تولید می کردند و فرش هایشان بسیار زیباست.

تعداد فرش های مجموعه ام را نشمرده ام، اما خیلی زیاد است به طوری که می توانم آن ها را به گونه های مختلف طبقه بندی کنم.

فرش های ازبک، ترکمن، خورجین های زیبای مشرق زمین، فرش های بلوچستان و زابل، کرمان، سوزنی های ازبکستان، واگیره، رو اسبی، تبریز و انواع دیگری که هر کدام برای خودش یک مجموعه است.