پیشکش های پرویز تناولی به موزه فرش ایران
به تازگی استاد پرویز تناولی، هنرمند مجسمه ساز، هزار و ۴۰۸ قطعه فرش دستبافت عشایری و روستایی را به وزارت میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری اهدا کرد که از این تعداد، ۹ قطعه به صورت امانی در موزه فرش ایران، در قلب پایتخت، نگهداری می شود.
با توجه به اینکه این مکان یکی از ارزشمندترین موزه ها در زمینه فرش محسوب می شود، هنردوستان و متخصصان این حوزه امیدوارند تعداد بیشتری از این آثار توسط پرویز تناولی به صورت دائمی به موزه اهدا شود تا به غنی تر شدن گنجینه موزه کمک شود. در همین زمینه پای صحبت های مدیر موزه فرش ایران و یکی از طراحان فرش درباره این اقدام و اطلاع بیشتر از جزئیات این دستبافته ها نشستیم.
پریسا بیضایی، مدیر موزه فرش ایران، با ابراز خرسندی از وجود این دستبافته های نفیس در موزه می گوید: «دو سال قبل، طی هماهنگی استاد پرویز تناولی با وزارت میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری مقرر شد تا هزار و ۴۰۸ قطعه از دستبافته های عشایری توسط ایشان به موزه فرش ایران اهدا شود.»
بیضایی می گوید که طبق گفته های استاد، بیشتر این آثار به فارس و موزه ای که به نام ایشان هست، سپرده می شود و تعدادی هم در موزه فرش ایران باقی می ماند.
او توضیح می دهد: «به دلیل کمبود مکان مناسب برای نگهداری این گنجینه ارزشمند، وزارت میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری تصمیم گرفت در شیراز یک بنای قدیمی را تبدیل به موزه دستبافته های عشایری به نام استاد پرویز تناولی کند. بنابراین، ۱۹۸ قطعه فرش خرداد سال ۹۹ وارد موزه فرش ایران شد که به صورت امانی نگهداری و بهمن و اسفند همان سال چیدمان شد.
این دستبافته ها دوم خرداد امسال به صورت مجازی رونمایی شدند.» مدیر موزه فرش ایران ادامه می دهد: «این دستبافته ها که حاصل ۶۰ سال جمع آوری آثار شاخص از سوی استاد تناولی بوده اند شامل انواع گلیم، نمکدان، تاچه، گبه، نیم خورجین، چنته، جای قلیان، روکرسی، رواسبی، مفرش، سفره نان، جای تنباکو و… است. از آنجا که در موزه فرش جای برخی از این دستبافته ها، مانند نمکدان و مفرش، خالی است، امیدواریم افتخار این را داشته باشیم که استاد قطعه های بیشتری از این آثار نفیس را به ما بسپارند.»
بافته ها نمایانگر قومیت های مختلف هستند
«میرمولا ثریا»، از طراحان فرش، درباره این دستبافته ها می گوید: «یکی از دلایلی که استاد قبلاً عنوان کرده او را به جمع آوری این آثار ترغیب کرده، این بوده که به دلیل نبود سابقه هنر مجسمه سازی در تاریخ کشور، به جست وجو در هنرهای دیگر و نشانه هایی از هنر مجسمه و منابع الهام آن ترغیب شده است. یکی از شاخه هایی که استاد در کنار مجسمه سازی وقت بیشتری برای آن گذاشته بود، شاخه بافته ها در کشور بود که مهم ترین هنر تصویری و تجسمی کشور است و هنر فرشبافی یکی از شاخه های آن محسوب می شود.»
این طراح ادامه می دهد: «امروز بسیاری از این آثار دیگر بافته نمی شوند، حتی برخی از این نقش ها و تکنیک ها و مدل های رنگرزی وجود ندارند. در واقع، بخشی از این آثار از مهم ترین شاخه های فرشبافی ما هستند و آنچه امروز از هنر می دانیم و هنر مدرن از آن به وجود آمده، در خود دارند.»
ثریا بسیاری از این دستبافته ها را محصول حس بافنده می داند: «این حس در خدمت و اختیار سفارش دهنده نبوده، بلکه لازمه زندگی بافنده ها بوده است. این بافته ها نمایانگر قومیت های مختلف و از منابع بسیار مهم برای آیندگان هستند تا بتوانند روان شناسی فرهنگی اقوام مختلف را بازتاب دهند.»
او جمع آوری این آثار را بسیار حائز اهمیت عنوان می کند: «کسی این کار را انجام داده که از شاخص ترین افراد در هنر مدرن است. بررسی این آثار برای مطالعه هنردوستان و نقاشان و علاقه مندان به تمامی رشته هایی که با تصویر در ارتباط است می تواند بسیار مفید باشد. امیدوارم گزیده منتخبی از این آثار در موزه فرش باقی بماند تا بتوانیم از آنها نگهداری درخور و شایسته ای انجام بدهیم.»