عاملی که باعث فرار بافنده از کارگاه قالیبافی می‌شود
یک پژوهشگر فرش اولین و مهم‌ترین راه نجات فرش ایرانی را تبلیغات خوب در رسانه‌ها دانست و اظهار کرد: حمایت از صادرکننده دومین راه نجات این اثر هنری است.
عبدالله احراری اظهار کرد: تا دهه 70 تقریبا 48 درصد صادرات غیرنفتی ایران مربوط به فرش بوده و در آن زمان نزدیک به 2 میلیارد دلار صادرات فرش به کشورهای دیگر داشتیم اما به خاطر بحران اشتغالی که در سال‌های بعد و در کشورهایی مانند چین، ترکیه، پاکستان رخ داد، فرش بافی در آن کشورها مورد توجه قرار گرفت و متاسفانه در خیلی از این کشورها کارگران به خاطر یک وعده غذایی حاضر به کار کردن بودند.
وی دلیل دیگر نزول میزان صادرات فرش در سال‌های اخیر را ظهور کفپوش‌های ارزان قیمت و ظاهرا زیبا دانست و گفت: این کفپوش‌ها در بازارهای داخلی و خارجی به شدت با قالی رقابت می‌کند. انواع فرش ماشینی، پارکت، موکت و… از جمله این کفپوش‌ها است.
عضو انجمن ملی فرش با تصریح وضعیت اقتصادی سال‌های ابتدایی دهه 70 در زمینه فرش گفت: همچنین تورمی از سال‌های ابتدایی دهه 70 ایجاد شد که در دوره ریاست جمهوری احمدی نژاد به اوج خود رسید، به شکلی که قیمت ابریشم از 25 هزار تومان به 400 هزار تومان رسید. البته این روند همچنان ادامه دارد و می‌توان گفت نزول میزان صادرات فرش در سال‌های اخیر به خاطر عدم ثبات اقتصادی بوده است.
احراری ادامه داد: تورم باعث شد جایگاه تجاری فرش در جهان نزول کند؛ یعنی اگر زمانی 5 میلیارد صادرات جهانی فرش بوده اکنون این میزان به 2 میلیارد دلار رسیده که در آن زمان 40 درصد صادرات متعلق به ایران بوده اما امروز سهم ایران به کمتر از 30 درصد و به حدود 360 الی 350 میلیون دلار نزول کرده است. سال گذشته پس از گشایش بازار آمریکا فرش ایران تنها 90 میلیون دلار به آمریکا صادر شده است.
وی علت کاهش میزان صادرات را تغییر نگاه جوامع به فرش دستبافت به عنوان یک کالای مصرفی و نه کالای سرمایه‌ای دانست و افزود: بحران‌های اقتصادی، ظهور داعش و بمب‌گذاری‌ها، فعالیت‌های اخیر اتحادیه اروپا و عدم فعالیت سفارت‌خانه‌های ایران در زمینه تبلیغات از دیگر علل بی‌رونقی بازار فرش دستبافت است.
عضو انجمن ملی فرش ادامه داد: وضعیت تبلیغات رسانه‌های پرمخاطب از جمله تلویزیون و رادیو نسبت به فرش دستبافت راضی کننده نیست. میزان تبلیغاتی هم که صدا و سیما دارد، ضد تبلیغ است؛ یعنی پخش مستندی از بافنده‌ای که هزار و یک درد دارد و تاجری که هزار و یک فساد دارد و صحنه‌های زیبایی از فرش دستبافت از رسانه منتشر نمی‌شود و میزان تبلیغات خوراکی‌های غیرمجاز مثل چیپس و پفک یا حتی فرش ماشینی چند صد برابر فرش دستبافت ایرانی است. متولی فرش در ایران مرکزی است که اقتدار و استقلال سازمانی آنچنانی ندارد و یکی از صدها زیرمجموعه وزارت صنعت، معدن و تجارت است.
احراری ضمن ابراز تاسف به خاطر رفتار مسئولان کشوری از بی‌توجهی نسبت به فرش دستبافت گفت: وضعیت در دولت روحانی کمی بهتر از قبل شده اما باز هم مانند گذشته توجه شایانی به این هنر و صنعت نمی‌شود.
وی با بیان اینکه امروزه قالیبافی یک میلیون شغل ایجاد کرده است، گفت: رقبای جدی ایران در این صنعت پاکستان، هند، افغانستان و ترکیه هستند. یکی از زیباترین و گرانترین قالی‌ها را ترک‌ها می‌بافند و تجاری‌ترین قالی‌ها متعلق به پاکستان و هند است؛ به طوری که این کشورها با 30 الی 40 درصد قیمت کشورمان قالی را در بازارها عرضه می‌کنند.
عضو انجمن ملی فرش اظهار کرد: فرش ایرانی با تاریخ و گذشته‌اش زنده است و بسیاری از فرش‌هایی که در کشورهای دیگر بافته می‌شود، با نام ایرانی وارد بازار می‌شود. ما در ثبت و دفاع از طرح‌ها و نقش‌ها هیچ کاری نکردیم و اقداماتی هم که اخیرا صورت گرفته، داخلی است چرا که ایران جزو کنوانسیون مالکیت معنوی نیست.
احراری با بیان اینکه یکی از دلایلی که بازارهای داخلی را از دست داده‌ایم به خاطر این است که مردم فکر می‌کنند فرش دستبافت صرفا کالایی گران‌قیمت است، تصریح کرد: واقعیت این است که نمونه ارزان قیمت آن هم یافت می‌شود. در نتیجه می‌توان گفت سلایق جامعه تغییر کرده است.
وی بازارهای هدف فرش دستبافت ایرانی را آلمان، آمریکا، امارات عربی متحده، ژاپن و لبنان اعلام کرد.