تولیدکنندگان فرش خراسان شمالی انگیزه ندارند
عضو انجمن علمی فرش ایران و عامل توسعه شبکه ملی دستبافته های داری و دستگاهی خراسان شمالی گفت: بافندگان استان به دلیل ارائه یارانه های معیشتی دوره کرونا رغبتی به تولید ندارند و این بی انگیزگی، آن ها را از دار قالی و کارگاه ها دور کرده است.
به گزارش فرش فیروزه، عبدالله احراری اظهار داشت: با توجه به بی رغبتی بافندگان به کار در کارگاه ها هم اکنون تولید فرش و گلیم سیر نزولی به خود گرفته است و کارفرمایان و پیشران های صنعت فرش به شدت به دنبال بافنده هستند به طوری که کاهش تعداد بافندگان فرش به معضل بازار فرش تبدیل و تولید را با مخاطره مواجه کرده است.
وی افزود: علاوه بر یارانه معیشتی دولت به قشر تولید کننده فرش، دستمزد کم هم مزید بر علت کاهش تولید فرش در استان شده است.
این عضو انجمن ملی فرش ایران با بیان این که هنوز آمار مستندی در این رابطه جمع بندی نشده است افزود: با وجود این، اطلاعاتی که از سطح استان و کشور از کارگاه های تولید فرش و پیشرانان این صنعت دریافت شده است موید کاهش چشمگیر بافنده و به تبع کاهش تولید است.
وی با بیان اینکه بیش از ۶۱ رشته فعال صنایع دستی در خراسان شمالی وجود دارد، گفت: این استان بویژه در بخش دستبافته های داری، گلیم و فرش کردی دارای بیش از ۱۲ هزار بافنده است که ۶۰ درصد این افراد در بجنورد، مرکز استان فعالیت می کنند و به همین دلیل در سال ۹۸ نام مرکز استان به عنوان «شهر ملی گلیم و سفره کردی» به ثبت رسید.
وی بازار سال قبل فرش و گلیم را مطلوب ارزیابی کرد و افزود: سال گذشته کاهش ارزش پول ملی موجب کاهش صادرات فرش شد و از دیگر سو مردم ترجیح دادند پول خود را به دستبافته های داری تبدیل کنند و بازار فرش و گلیم داخل برخلاف بازار فروش خارجی و صادرات خوب بود.
احراری به رابطه صنایع دستی و گردشگری نیز اشاره کرد و گفت: صنایع دستی و گردشگری دوروی یک سکه است اما کرونا به شدت گردشگری را تحت تاثیر قرار داد و صنایع دستی از این لحاظ ضربه بدی خورد.
وی اظهار داشت: اگر خواهان این هستیم که صنایع دستی ما جایگاه واقعی خود را در جهان پیدا کند متولیان امر باید توسعه گردشگری را از اولویت های اقتصادی قرار دهند اما در عین حال که کرونا این صنعت را به خواب فرو برده توجه به این امر در سیاست های کلان دولت نیز دیده نمی شود و به این باور نرسیده اند که اشتغال در بخش صنایع دستی به گردشگری وابسته و در گرو توسعه گردشگری است.
وی با بیان این که حمایت از صنایع دستی در دوره کرونا حتی از طریق فضای مجازی نیز انجام نشد گفت: لزوم ایجاد باشگاه ها و پایگاه های معرفی صنایع دستی در کشور و حتی در دنیا نباید مغفول بماند و اما این اقدامات انجام نشد و فضای مجازی فرصتی برای معرفی قابلیت های خراسان شمالی بود تا مردم دنیا و کشور دستبافته های کردی، فرش ترکمن، صنایع نساجی رویین را مشاهده کنند اما نتوانستیم یک پایگاه آنلاین مناسب ایجاد کنیم.
وی با اشاره به سامانه دست بافته ها «پیشه» اظهار داشت: این سامانه ویژه تولید کنندگان و ذی نفعان صنعت فرش است اما مردم عادی و علاقمندان نمی توانند از آن استفاده کنند.
وی یکی از مشکلات صنایع دستی استان را نبود پیوستی که معرف و شناسنامه تولیدات باشد دانست و افزود: هر رنگ و نقشی که در صنایع دستی و به ویژه تک تک دستبافه های ما استفاده می شود معرف و بیانگر داستان مستتر در آن است که باید در قالب پیوست شنیده شود و از دیگر سو مواد اولیه مورد استفاده در آن نیز باید در این پیوست درج شود.
وی با اشاره به سفره کردی خراسان شمالی گفت: انگشتانی که به سمت داخل سفره بافته می شود بیانگر افرادی است که در این سفره در حال غذا خوردن هستند و به همین دلیل به این گلیم نام سفره کردی داده اند در غیر این صورت گلیم می گفتند و این نقش واره ها باید معرفی شود و مشتری بداند این نقش ها نماد چیست.
وی معضل دیگر صنایع دستی را تامین مواد اولیه مرغوب وگیاهی، طرح ها و نقشه های به روز و فراهم نبودن بازار فروش دانست و افزود: مهمتر از این تامین اجتماعی فعالان صنایع دستی استان است که به آن توجه نشده است.
وی گفت:مجلس در بودجه سال پیش در آخرین لحظات بودجه ای را که مربوط به اعتبار بیمه تامین اجتماعی بود حذف کرد و به رغم لایحه حمایت از هنرمندان که تصویب و ابلاغ شد اما این بودجه حذف و امسال بیمه شده جدیدی نخواهیم داشت.
احراری افزود: شایسته نیست یک هنرمند ترکمن، کرد و تات در استان ما که سرزمین فرهنگ هاست یک عمر قالی ببافد، نساجی و یا سفالگری کند و بازنشستگی نداشته باشد و جای بسی شگفتی که مجلسی که لایحه حمایت از هنرمندان صنایع دستی را تصویب کرده بودجه این بخش را حذف کرده است.
سالانه ۱۵۰ هزار مترمربع فرش و گلیم سفره کردی در خراسان شمالی بافته می شود که بر این اساس و با توجه به تجمع بافندگان آن در بجنورد، این شهر به عنوان شهر ملی گلیم سفره کردی ثبت شده است.
استان ۸۶۳ هزار نفری خراسان شمالی در شمال شرق کشور دارای اقوام کرد، کرمانج، ترک، ترکمن، تات و بلوچ است که صنایع دستی هر یک از آنها ویژگی های منحصر به فردی دارد.